Erfgoedhalte Ieper - O.L.V.-Hospitaal

Den gasthuze staende up de maerckt van Ypere

het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal was rond 1187 gesticht door graaf Filips van den Elzas. In september - in de oorkonde als 'pietmaend' aangegeven - 1268 werd de interne orde van het hospitaal vastgelegd. in het gasthuis werden zieken verzorgd en kregen pelgrims onderdak. Dit document uit 1531 herbevestigt het intern reglement.

Tot aan de Eerste Wereldoorlog nam het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal de oostzijde van de Grote Markt in . De Italiaanse koopman Ludovico Guicciardini schreef in 1567 een beschrijving van de Nederlanden. Daarin publiceerde hij een mooie prent van de stad Ieper. Het hospitaal torent rechts boven de huizen uit.

Hofsteden

Een kaart uit het landboek, of terrier, van het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal uit 1787. Het landboek beschrijft alle eigendommen van land, woningen en hofsteden die het hospitaal in bezit had en eventueel verpachtte. Een hofstede in Brielen werd gepacht of gebruikt door Guillesmus Ghesquiere 'bij de herberg genaemd den Meyboom'. Bij de kaart volgt een volledige beschrijving van alle percelen (grootte, naam, plaatsbeschrijving...).

De kapel

Godsdienstige praktijken waren heel belangrijk in elk hospitaal. Een kapel mocht dus niet ontbreken. De kapel van het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal moest in rijkdom niet onderdoen voor die van een parochiekerk. Op enkele stukken na, zijn alle kunstvoorwerpen in de Eerste Wereldoorlog verloren gegaan.

Een imposante gevel

Het Sint-Janshospitaal werd meerdere keren herbouwd en uitgebreid. Net voor de Eerste-Wereldoorlog sloot de imposante witte gevel in neoclassicistische stijl de oostzijde van de Grote Markt op waardige wijze af. Doordat uitbreiding aan de noordzijde (Korte Torhoutstraat) en zuidzijde (Menenstraat) onmogelijk was, palmde het gasthuis steeds meer aanpalende huizen in om toch te kunnen groeien.

Eerste Wereldoorlog

In de eerste maanden van de Eerste Wereldoorlog was het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal nog niet zo erg beschadigd. Toch werden snel na de eerste beschietingen de zieken geëvacueerd, gewonde soldaten kwamen in de plaats. Op 20 januari 1915 konden Franse militairen nog een grootse troepenschouw houden onder ruime belangstelling van de geteisterde bevolking. Op deze foto, genomen kort voor de evacuatie van de stad in april 1915 inspecteert politiecommissaris Pierre Vandenbraambussche de zijgevel van het hospitaal in de Korte Torhoutstraat. Een granaatinslag heeft er een groot gat geslagen en heeft ook de winkel van V. Boudry daarnaast beschadigd.

Geen wederopbouw

Op het einde van de Eerste Wereldoorlog stonden nog slechts enkele doorschoten muren van het aloude hospitaal overeind. Er werd beslist het nieuwe hospitaal verderop in de Lange Torhoutstraat her op te bouwen volgens de modernste principes. Van het oorspronkelijke hospitaal zou enkel de poort in de Korte Torhoutstraat, met het opschrift "Hôptial Notre-Dame" tot op vandaag overleven. Op de plaats van het gasthuis verrees in de jaren 1920 het nieuwe gerechtsgebouw.