Erfgoedhalte Ieper - Zwembad

Zwemmen in open water

Wie in de negentiende eeuw in Ieper wou zwemmen, moest in het kanaal Ieper-IJzer duiken. Hoewel iedereen besefte dat veiligheid en hygiëne te wensen overlieten, duurde het tot eind de jaren zeventig vooraleer de eerste serieuze plannen voor een nieuw bad op tafel lagen.
In 1883 waren de plannen voor een opluchtzwembad aan de vesten klaar. De bouw startte in 1884-85. Aan het originele plan zal later nog veel worden gesleuteld. De vesten langs de Lange Torhoutstraat werden vervangen door een muur met een grote toegangspoort.

De eerste badinrichting

Door een beperkt werkbudget was er geen luxe te bespeuren. Het zwembad was niet meer dan een afgebakend stuk Kasteelgracht. De vesten werden uitgediept, maar bleven onverhard. Voor de zwemmers was er slechts enkele kleedkamertjes voorzien. Ondanks de primitieve basisvoorzieningen kende het zwembad toch snel succes. De zwemmers konden zich uitleven op zelfgefabriceerde duikplanken, al waren die voor sommigen net iets te hoog. De minimale infrastructuur was echter niet bevorderlijk voor de veiligheid van de zwemmers en eiste dan ook zijn menselijke tol. Op enkele jaren tijd stierven vier militairen. In 1899 werd besloten om een redder in te schakelen, compleet met boot en zwemband.

De Eerste Wereldoorlog

Voor de minder geoefende zwemmer voorzag men al snel zwemopleidingen. Vandaar de naam ‘École de natation’. Na de Eerste Wereldoorlog was de averij te groot om opnieuw open te gaan voor het grote publiek. Het stadsbestuur hoopte om het zwembad her op te bouwen met het geld van de ‘Dienst voor Verwoeste Gewesten’, maar het dossier van architect Leclercq werd te luxueus bevonden én afgekeurd. Sterk vereenvoudigde plannen konden wel rekenen op een gunstig advies. De heropening volgde daardoor pas in 1929.

Wedstrijden

Het vernieuwde zwembad had echter wel Olympische allures. Alle moderne watersporten konden er beoefend worden. Tijdens de officiële heropening in 1929 stond bijvoorbeeld een partijtje waterpolo op het programma. In de daarop volgende jaren werden heel wat regionale, nationale en internationale wedstrijden en kampioenschappen georganiseerd. In 1939 kon de Ieperse jeugd zich meten in de eerste inter-scholenwedstrijd.

Moderne tijd

De eerste zwemreglementen bevatten sporen van de conservatieve tijdsgeest waarin ze werden opgemaakt. Zo werden vrouwen verplicht een donker, ondoorzichtbaar zwempak aan te trekken. In de jaren zestig en zeventig is er van deze strenge regelgeving niet zo veel meer te merken. Het zwempak wordt in alle maten en kleuren gedragen. Let ook op de mode van de badmutsen.

In de jaren vijftig en zestig werd het bad geleidelijk gemoderniseerd. In 1968 kon men zelfs zwemmen in verwarmd water. Dat waren meteen de laatste grote infrastructuurwerken aan het openluchtzwembad. Het nieuwe overdekte zwembad langs de Leopold III - aan kreeg immers alle aandacht.

Vieringen

Carine Verbauwen, dochter van zwemkampioen Herman, behaalde tijdens het nationaal kampioenschap op 13 augustus 1972 in Ieper de titel bij de dames junioren op de 400 meter vrije slag. Als piepjonge topkampioene verbeterde Carine in die tijd de Belgische records op de 400 en 800 meter vrije slag en werd ze kort nadien Europees kampioen in haar categorie.

Op zaterdag 25 en zondag 26 mei 1985 vierde het openluchtzwembad zijn honderdjarig bestaan. In 2001 sloot het openluchtzwembad zijn deuren maar in 2005 kreeg de locatie een nieuwe bestemming als strand.