Erfgoedhalte Ieper - Veemarkt

Gildenhuizen

In de Middeleeuwen was het Iepertje de belangrijkste transportweg voor goederen van en naar Ieper. Kleinere schepen konden aanmeren ter hoogte van de Veemarkt en de Leet. De gildehuizen, waaronder het schippershuis, aan de westzijde van de veemarkt zijn stille getuigen van het vroegere bootverkeer.

Aan de noordoostzijde van de markt stond sinds de Middeleeuwen het gasthuis en het leprozengesticht van het priestergenootschap 'de Sint-Niklaasgilde'. Toen het parochiekerkje van OLV-ten-Brielen in 1578 plaats moest ruimen voor de versterkingen van de vesten, konden de Brielenaars voor meer dan anderhalve eeuw in de kapel van de gilde terecht.

Tegen het einde van de achttiende eeuw draaide de werking van de gilde op een laag pitje. Ze werd volledig opgedoekt met de Franse Revolutie. In 1767 werd op grond van de gilde een rasphuis of gevangenis opgetrokken. Het cellencomplex bleef bestaan tot de bouw van de gevangenis in de Elverdingestraat.

Overwelving

Na de aanleg van de Ieperse kaai midden zeventiende eeuw was het onmiddellijke nut van het Iepertje voor de scheepvaart weggevallen. omdat open beken in de stad de hygiëne niet bevorderen, besloot de stad om het Iepertje in 1686 ter hoogte van de Veemarkt te overwelven. Slechts nu en dan kregen de Ieperlingen nog een glimp van het Iepertje te zien. Tijdens de Eerste Wereldoorlog hadden bommen de gewelven volledig doorboord en ook voor de heraanleg van de veemarkt lag de rivier gedeeltelijk aan de oppervlakte.

Veemarkt

Door het overwelven ontstond een ruime markt die vermoedelijk vrij snel dienst deed als 'beestenmarkt'. Zeker is wel dat tot 1663 vee op de huidige Oude-Houtmarkt werd verhandeld. De veemarkt bleef nog lange tijd zijn functie houden, maar heeft tussenin wel wat moeilijke periodes gekend. Zo lezen we in Het Nieuwsblad van Ieperen van 3 maart 1900 dat de gemeente op zoek is naar financiële gunstmaatregelen om meer handelaars aan te trekken. Grote veeprijskampen, zoals op de foto uit 1937, konden wel nog rekenen op een ruim geïnteresseerd publiek.

Slachthuis

Dat er op de veemarkt nood was aan een slachthuis, was duidelijk. al in 1838 klaagde de gemeenteraad de bloedige wantoestanden van het publiek slachten aan. De plannen rijpten 20 jaar maar werden wegens geldgebrek telkens opnieuw uitgesteld. in 1860 of 1861 kreeg de veemarkt dan toch haar grote troef: het gemeentelijke slachthuis.

Na de Eerste Wereldoorlog startte de heropbouw van het slachthuis in 1920, maar de werken sleepten lange tijd aan. Dit tot grote woede van de 'vereenigde beenhouwers' van Ieper, zo blijkt uit een protestbrief uit 1923 waarin de wantoestanden werden aangeklaagd. Pas 3 jaar later, in 1926 was het slachthuis en de 'vernieuwde' directeurswoning gebruiksklaar.

Herbestemming slachthuis

Na de Tweede Wereldoorlog zit het stedelijke slachthuis in slechte financiële papieren. De uitbating is daarenboven stilaan verouderd, waardoor het lsachthuis niet langer kan concurreren met de privé-slachterijen. Eind 1983 stopt de stad de uitbating in eigen beheer. Een concessieovereenkomst draait een klein jaar later op niets uit. Het slachthuis moet ein 1984 zijn deuren sluiten om in 1988 onder de sloophamer te verdwijnen. Hier wordt de varkensstal gesloopt. De gebouwen van het gewezen slachthuis worden in 1988 openbaar verkocht. Het is de investeringsgroep Ieprestel die zijn oog op de locatie laat vallen voor de bouw van een luxueus hotel-restaurant. Hotel Ariane opent zijn deuren op 11 mei 1990.

Herbestemming plein: zonder zorgen?

Met het afbreken van het slachthuis en de bouw van het hotel kwamen de oude fundamenten van de vestingmuren weer boven te liggen. de oude vestingen, later volledig gedempt, zorgden wel nog steeds voor stabiliteitsproblemen waarmee ook nu nog rekening moet gehouden worden.

De Veemarkt verloor al in 1969 zijn functie als beestenmarkt. De activiteiten verhuizen dan naar de nieuwe, overdekte veemarkt aan het station. Voor de oude markt wordt een nieuwe bestemming gezocht. De markt wordt heraangelegd met groen en wordt een mooie idyllische locatie voor heel wat activiteiten zoals Place du Tertre.